وقتی وقف ۲۰۰ ساله هنوز کار می‌کند/ آزادی ده زندانی غیرعمد در سنندج

به گزارش روابط عمومی ستاد دیه کشور، زندان‌های استان کردستان سال‌ها است میزبان افرادی هستند که نه به‌خاطر جرم‌های خشن، بلکه به‌دلیل ناتوانی مالی، بدهی یا چک‌های خرد روانه حبس شده‌اند؛ مسأله‌ای که مستقیماً با فقر، بیکاری و ناکارآمدی حمایت‌های اجتماعی گره خورده است.

در چنین شرایطی، هر اقدام برای آزادی زندانیان مالی، اگر چه ارزشمند، اما در ذات خود یادآور یک پرسش جدی است: چرا بار حل این بحران باید بر دوش کمک‌های مقطعی و مناسبت‌محور باقی بماند؟

وقف، به‌عنوان یکی از کهن‌ترین نهادهای اقتصادی ـ اجتماعی ایران، در استان کردستان سابقه‌ای طولانی دارد؛ موقوفاتی که اگر به‌درستی مدیریت و اولویت‌بندی شوند، می‌توانند نقش مؤثرتری در کاهش آسیب‌های اجتماعی ایفا کنند.

بازار آصف سنندج یکی از همین موقوفات تاریخی است؛ موقوفه‌ای با قدمت بیش از 200 سال که هنوز هم می‌تواند در بزنگاه‌هایی مانند آزادی زندانیان مالی، به داد خانواده‌های آسیب‌دیده برسد.

اما واقعیت این است که فاصله میان «ظرفیت بالقوه وقف» و «کارکرد واقعی آن در زندگی مردم» همچنان زیاد است و اقدامات موردی، هرچند قابل تقدیر، جای برنامه‌ریزی ساختارمند را نمی‌گیرد.

آزادی 10 زندانی بدهکار مالی تحت حمایت ستاد مردمی دیه استان کردستان به مناسب شب یلدا، از این منظر هم یک خبر خوش است و هم یک زنگ هشدار؛ خوش از جهت اثر اجتماعی فوری و هشدار از حیث محدود ماندن این اقدامات در قالب رویدادهای مناسبتی.

هم‌زمان با فرارسیدن شب یلدا، 10 نفر از زندانیان جرایم غیرعمد در استان با اختصاص 360 میلیون تومان از محل موقوفه تاریخی بازار آصف سنندج آزاد و به آغوش خانواده‌های خود بازگشتند.

این اقدام در چارچوب نیت واقف و با هدفحمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه انجام شده است. در مجموع ۴۰۰ میلیون تومان برای این برنامه هزینه شده که 360 میلیون تومان آن صرف آزادی زندانیان جرایم غیرعمد و 40 میلیون تومان نیز برای تهیه و توزیع بسته‌های معیشتی ویژه شب یلدا میان خانواده‌های این 10 زندانی اختصاص یافته است.

آزادی 10 زندانی مالی، اگر چه اقدامی انسانی و قابل تقدیر است، اما واقعیت تلخ اینجاست که تعداد زندانیان مالی در کردستان به‌مراتب بیش از این‌هاست و اتکا به اقدامات مقطعی، پاسخگوی عمق بحران نیست. امروز مطالبه جدی افکار عمومی از متولیان وقف، شفافیت، اولویت‌بندی دقیق و تبدیل موقوفات به ابزار پایدار کاهش آسیب‌های اجتماعی است؛ نه صرفاً تکرار خبرهای خوب در مناسبت‌ها. اگر وقف 200 ساله هنوز کار می‌کند، وقت آن رسیده که کارآمدتر، هدفمندتر و پاسخگوتر هم عمل کند.