مادرانی که بی‌گناه بوده و شاید از سر فداکاری و یا غفلت، با فرزندی در شکم و یا نوزادی گریان در بغل، به ناگزیر پشت میله‌های زندان گرفتار آمده‌اند و اکنون چاره‌ای ندارند جز آنکه زندان را به خانه‌ای برای پرورش فرزند شیرخواره خود بدل کنند.
بی‌تردید روز مقدس مادر برای مادران دربند از سخت‌ترین روزها است، مادرانی که شرمنده فرزند شیرخواره خود شده و یا از فرزندان دلبندشان جدا افتاده و به امید رهایی از بند، شبها را به صبح می رسانند.
پای صحبت این مادران که می‌نشینی تنها دغدغه‌شان آینده فرزندی است که می‌تواند تنها تا دو سالگی در زندان در کنار آنها باشد اما پس از آن طبق قانون باید به بیرون از زندان منتقل شده و به سایر افراد خانواده و یا سازمان بهزیستی سپرده شود.
این مادران بی‌شک اگر تمکن مالی داشتند حاضر نبودند حتی ثانیه‌ای به جرم غیرعمد از فرزندان و زندگی خود دور بمانند اما این گرفتاران دربند با دست خالی به امید رسیدن مدد خیّری نوعدوست، آزادی و رهایی را انتظار می‌کشند.
زایش آسیبهای اجتماعی
بی‌تردید زنان و مادران عنصر اصلی کانون خانواده هستند چنانکه به اعتقاد جامعه‌شناسان نبود و غیبت مادران در خانواده خود می‌تواند عامل ایجاد آسیبهای مختلف باشد.
جامعه‌شناس و استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: زندانی شدن زنان یا به دلیل مخاطرات ناشی از تحرک اجتماعی و فعالیت اقتصادی آنها و یا به دلیل مشکلات مالی و دست زدن به جرایم مختلف است.
دکتر غلامرضا حسنی درمیان افزود: برای حضور زنان در جامعه و تحرک اجتماعی این قشر، باید بسترهای امنی ایجاد شده و شرایط بگونه ای مدیریت شود که زنان و مادران از آسیبهای اجتماعی دور بمانند.
وی ادامه داد: حمایت از زنان در خانواده‌های بدسرپرست و بی‌سرپست نیز باید قبل از وقوع آسیب اجتماعی صورت گیرد، نه پس از اینکه زنان به دلیل مشکلات معیشتی در دام آسیبها افتادند به فکر رها کردن آنها افتیم.
این جامعه‌شناس گفت: تعداد زندانیان زن در گذشته نه چندان دور بسیار کم و انگشت‌شمار بود اما حالا در عصر جدید با زندان زنان مواجهیم.
وی افزود: زندانی شدن یک مادر پیامدهای ناگواری برای خانواده و به تبع آن جامعه داشته بطوری که زایش آسیب در بیرون را در پی دارد. دور نگه داشتن مادر از محیط خانواده، نهاد خانواده را تهدید می‌کند به خصوص اگر مادر سرپرست خانواده هم باشد.
حسنی‌درمیان ادامه داد: مطابق نگاه دینی در جامعه اسلامی باید از گروههای آسیب‌پذیر حمایت شود، در نگاه علمی نیز باید آموزشهای لازم برای آگاه‌سازی و همچنین توانمندسازی زنان در مراکز آموزشی و دبیرستانها، محلات و مساجد ارائه شود.
وی گفت: زنان و دختران بی‌سرپرست و بدسرپرست باید برای پیشگیری از وقوع آسیب شناسایی و زیر حمایتهای واقعی قرار گیرند و نهادهای مدنی قبل از وقوع آسیب به این حوزه ورود کنند اما جامعه ما در این بخش دچار لنگش است لذا باید روی آن کار شود.
مادر به خانه برمی‌گردد
راه‌اندازی پویشها برای مناسبتهای مختلف همواره از بهترین راهکارها برای جذب کمک مردم و خیران بوده است، در همین راستا در خراسان رضوی نیز در آستانه روز مادر "پویش مادر به خانه برمی‌گردد" با کمک استانداری و نهادهای مرتبط برای آزادسازی مادران زندانی جرایم غیرعمد کلید خورده است.
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی در خصوص این پویش به خبرنگار ایرنا گفت: پویش آزادسازی مادران زندانی جرایم غیرعمد در استان با عنوان "مادر به خانه بازمی گردد"، با مشارکت دستگاه‌های اجرایی از جمله بسیج جامعه زنان، اداره کل اوقاف و امور خیریه، دانشگاه علوم پزشکی مشهد و خیران از امروز، سوم بهمن ماه در مشهد و استان آغاز می‌شود که در تمام طول سال ادامه خواهد داشت.
سیده طاهره طهماسبی افزود: برنامه‌ریزی شده تا از طریق این پویش در چهار مرحله آزادسازی مادران زندانی جرایم غیرعمد انجام شود.
وی ادامه داد: بر این اساس تعدادی از مادران زندانی تا پایان سال ۱۴۰۰ آزاد خواهند شد و تعدادی نیز در مناسبت هایی چون میلاد حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها، حضرت زینب سلام‌الله‌علیها و حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها در سال ۱۴۰۱ از بند رهایی خواهند یافت.
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی گفت: دوری از فرزندان از مهمترین دلمشغولی‌های زنان زندانی به خصوص در بخش جرایم غیرعمد است، اما زندان نیز محیط خوبی برای رشد کودکان نیست و فرزندان زنان زندانی که به سن ۲ سال می‌رسند طبق قانون به پدر و یا یکی دیگر از اعضای خانواده که دارای صلاحیت است، سپرده می‌شود و یا سرپرستی وی به اداره کل بهزیستی داده می‌شود، که تا زمان آزادی این مادران، چاره‌ای جز این نیست.
وی افزود: ۲۵ مادر زندانی با جرایم غیرعمد هم‌اینک در بند نسوان زندان مشهد به سر می‌برند.
طهماسبی ادامه داد: از همه خیران و افرادی که توان مالی دارند، درخواست داریم در پویش "مادر به خانه برمی‌گردد" شرکت کنند تا فرزندی از آغوش گرم مادر محروم نماند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین از امروز به مناسبت فرارسیدن هفته گرامیداشت مقام زن و مادر، برای زنان زندانی برنامه‌های مختلف آموزشی و مفرح توسط اداره کل زندانها پیش‌بینی و اجرا می‌شود.
حمایت شورای شهر مشهد
رییس کمیسیون ویژه بانوان و خانواده شورای اسلامی شهر مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار ایرنا گفت: شورای شهر و مدیریت شهری از هر اقدامی که منجر به آزادی زنان زندانی شود، حمایت می‌کند.
فاطمه سلیمی افزود: تاکنون چندین نشست با مسوولان زندان برگزار شده تا زنان زندانی نیازمند حمایت، شناسایی شوند و از ظرفیتهای مختلف مدیریت شهری نظیر فرهنگسراها برای تبلیغات و جذب کمکهای خیران برای آزادی آنها استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: معتقدیم هیچ زنی برای پرداخت دیه و هزینه جرایم غیرعمد نباید در زندان بماند و در این زمینه از هیچ اقدامی فروگذاری نمی‌کنیم.
عضو شورای شهر مشهد گفت: بانوان زندانی که با جرایم عمد در زندان هستند نیز باید مورد حمایت قرار گیرند، امکان خطا برای هر انسانی وجود دارد و باید از زندانیانی که سابقه دار نیستند نیز حمایت شود تا در محیط زندان نمانند.
زندانیان مشمول دریافت کمک خیران
رییس ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند خراسان رضوی نیز گفت: هم اکنون حدود ۵۰۰ زندانی مرد و ۱۶ زندانی زن به دلیل ارتکاب جرائم غیرعمد در استان زندانی بوده و نیازمند دریافت کمک خیران برای رهایی از بند هستند.
جواد غفاریان طوسی به فرا رسیدن روز زن و سالروز ولادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها اشاره و بیان کرد: با توجه به شیوع ویروس کرونا، خیران می توانند برای آزادی زندانیان یاد شده بویژه بانوان دربند، کمک های خود را از طریق حساب سیبای بانک ملی به شماره ۰۱۰۵۹۴۶۹۴۸۰۰۷، کارت بانک ملی به شماره ۶۰۳۷۹۹۱۸۹۹۹۴۹۳۲۹، کارت بانک صادرات به شماره ۶۰۳۷۶۹۱۹۹۰۱۴۱۹۸۸ و حساب سپهر بانک صادرات به شماره ۰۱۰۸۰۱۱۵۵۰۰۰۱ برای آزادی زندانیان جرایم غیرعمد پرداخت کنند.
وی افزود: نیکوکاران نوع دوست برای کسب اطلاعات بیش‌تر و آگاهی از پرونده‌های زندانیان جرائم غیرعمد، که واجد شرایط مساعدت خیران هستند، با شماره‌های ۰۵۱۳۸۹۴۶۰۰۲ و ۰۹۱۵۵۶۷۱۰۵۰ تماس بگیرند.