مهدیه
تقوی‌راد – روزنامه همشهری : 10هزار زندانی جرایم غیرعمد غیرکلاهبرداری
در سال‌جاری آزاد می‌شوند. این خبر خوش ستاد دیه در‌ماه رمضان امسال است. این خبر وقتی
خوش‌تر می‌شود که بدانیم در مجموع 14هزار زندانی جرایم غیرعمد در کشور وجود دارد و
حالا آنطور که علی‌اکبر یساقی، نایب‌رئیس ستاد دیه گفته 9 تا 10هزار نفر از این افراد
امسال آزاد می‌شوند؛ این یعنی آزادی بیش از 70 درصد این افراد. تهیه مبالغ لازم برای
آزادی این افراد اعتبار چند میلیاردی می‌خواهد که بخشی از این بدهی این افراد توسط
خیرین پرداخت شده و بخش دیگر هم توسط شاکیان بخشیده می‌شود. اما آیا می‌توان با این
روند منتظر تمام شدن این زندانی‌ها در کشور و به روز شدن فرایند آزادی زندانیان جرایم
غیرعمد در کشور بود.
تمام
نمی‌شود
امسال با آزادی
10هزار نفر، 70درصد زندانیان جرایم غیرعمد کم می‌شوند. اگر همین اتفاق سال آینده هم
بیفتد، آن وقت نباید چنین افرادی در زندان و در نوبت آزادی داشته باشیم؛ یعنی آیا می‌شود
امیدوار بود از سال آینده رسیدگی به پرونده این افراد در ستاد دیه به‌روز شود و بلافاصله
پس از ورود هر زندانی، با پرداخت تعهداتش آزاد شود و زندانی جرایم غیرعمدی نداشته
باشیم. پاسخ رئیس ستاد دیه به این سؤال تلخ و واضح است: «حتما خیر»!
سید اسدالله جولایی
می‌گوید: اگرچه هر سال تعداد زیادی از این زندانیان آزاد می‌شوند اما میزان ورودی این
افراد به زندان‌ها آنقدر زیاد هست که سال بعد دوباره همه‌‌چیز به نقطه اول برمی‌گردد.
به گفته او، مبادی ورودی و زندانی شدن این افراد همچنان باز و زیاد است و باید این
مشکل را در سرچشمه حل کرد. او فرهنگسازی و تصویب بیمه‌نامه شخص ثالث در مجلس را یکی
از اقدامات برای حل اصولی این مشکل می‌داند و می‌گوید: «الان تعداد رانندگان زندانی
در کشور کمتر از 600 نفر است و ورودی رانند‌ها به زندان در 3 ماه اخیر ماهانه کمتر
از 100نفر بوده است. البته تعدادی از راننده‌ها
هم هستند که ممکن است رقم بدهی آنها بسیار سنگین باشد و یا از سال‌های قبل در زندان
مانده باشند.»
جولایی، معضل مهریه
را نقطه مقابل این موضوع می‌داند و توضیح می‌دهد: «اگرچه در سال‌های گذشته هشدارهایی
درخصوص مهریه‌های بالا به جوانان داده می‌شود اما هنوز هم شاهد این هستیم که افراد
با قبول مهریه بالا و در ناتوانی در پرداخت آن، مجبور به تحمل کیفر می‌شوند. البته
آزادی زندانیان مهریه جزو اولویت‌های ستاد دیه کشور نیست و تنها اقدامی که این ستاد
برای این زندانیان انجام می‌دهد، اخذ گذشت از شاکیان و کم‌کردن بار مهریه است و در
نهایت مهریه زندانیان تنگدست را قسط بندی می‌کند. اگر بتوانیم اقدامات فرهنگی مؤثری
در این زمینه ساماندهی کنیم هر چقدر هم که هر سال بابت آزادی زندانیان جرایم غیرعمد
پول جمع کنیم باز کم خواهد بود.»
مثال بعدی رئیس ستاد
دیه کشور زندانیان چک هستند؛ محکومانی که اگر جرم دیگری نداشته باشند تحت حمایت ستاد
دیه کشور قرار می‌گیرند. آمار بالای چک‌های برگشتی در چند سال اخیر تعداد زندانیان
مالی مربوط به چک را افزایش داده است. به فهرست مشکلات ریشه‌ای که مانع کاهش زندانیان
جرایم غیرعمد در کشور می‌شوند، ورود افراد بی‌تجربه به فعالیت‌های اقتصادی را هم اضافه
کنید؛ موضوعی که باعث افزایش زندانیان به‌دلیل «کلاهبرداری» شده است آن هم در شرایطی
که خود این افراد بازی خورده و کلاه‌شان برداشته شده است. به گفته جولایی، نوسانات
بازار، محاسبات غلط در معاملات اقتصادی و یا ضمانت از افراد، تعداد بالایی از افراد
را با عنوان «محکومیت مالی غیرکلاهبرداری» روانه زندان می‌کند. این افراد دوسوم محکومان
مالی زندان‌ها را تشکیل می‌دهند که با صدور چک بلامحل و ناتوانی در پرداخت آن به زندان
افتاده‌اند. آرشیو خبرهای آزادی زندانیان جرایم غیرعمد، شاهد خوبی برای گفته‌های رئیس
ستاد دیه است. سال گذشته هم این ستاد 9هزار زندانی جرایم غیرعمد غیرکلاهبرداری را با
اعتبار 7میلیارد ریالی آزاد کرد اما حالا دوباره با 14هزار زندانی مواجه است که قرار
است 10هزار نفرشان آزاد شوند. ستاد دیه همه تلاشش را بکند، خیران همت‌شان بلند باشد
و همه کارها خوب پیش برود، سال آینده هم با همین تعداد زندانی غیرعمد مواجه هستیم که
70درصدشان آزاد می‌شوند و این چرخه ادامه دارد...
مشکلات
افزایش زندانیان جرایم غیرعمد
شیرینی این خبر خوب
را وقتی بیشتر درک خواهیم کرد که بدانیم زندانی‌بودن سرپرست یا عضو 10هزار خانواده
چه عواقبی برای خودش و خانواده‌اش دارد. تحمل فشارهای روانی در زندان و محرومیت‌های
اجتماعی قانونی و غیرقانونی پس از آزادی کمترین مشکل برای خود زندانی است؛ چه اینکه
این افراد پس از آزادی در بازگشت به جامعه و اشتغال مشکلات جدی دارند. برخی از آنها
هم البته در زندان و اثر همنشینی با مجرمان حرفه‌ای از زندانیان غیرعمد تبدیل به مجرمان
حرفه‌ای می‌شوند. در دوری این افراد از خانواده، اعضای خانواده هم فشارهای اقتصادی
و البته اجتماعی زیادی را تحمل می‌کنند. ناتوانی در اداره زندگی و برچسب خوردن به‌عنوان
بستگان زندانی، بسیاری از این خانواده‌ها را متلاشی یا متزلزل می‌کند. گزارش‌هایی ارتباط
این موضوع و افزایش آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد و حتی فساد را تأیید کرده است. به
این ترتیب آزادی این زندانیان و خلوتی زندان‌ها از این افراد باید یک خبر خوش برای
همه جامعه تلقی شود نه فقط خود و خانواده آنها.
انتهای پیام /